Freinettechnieken

kringen

De kring is de spil van onze klaswerking! Elke dag start en eindigt in onze kring. Kinderen brengen verhalen, voorwerpen, problemen, vragen naar de kring. Kinderen kunnen hun ‘ei’ kwijt, er is een verbondenheid in de groep en soms gaan we ergens dieper op in. Vaak is het een aanzet naar nieuw werk. Een gesprek, onderzoek, project krijgt vorm. Er worden tijdens de kringmomenten afspraken gemaakt zodat er een optimale werksfeer ontstaat in de klas.

Maar de kring is nog veel meer: uitgevoerde onderzoeken worden gepresenteerd, vrije teksten voorgelezen, werkstukken getoond. Zo kan er door deze andere input weer nieuw werk ontstaan.

vrije teksten

Het woord zegt het zelf. Kinderen zijn vrij om te kiezen waarover ze schrijven en in welke vorm. Dit kan een informatieve tekst zijn, een verhaal, een gedicht,… . Deze teksten gaan vaak over onszelf, wat we voelen of meegemaakt hebben. Deze tekst kan ontstaan naar aanleiding van een gebeurtenis, een gevoel, een foto, een voorwerp of vanuit een tekening, knutselwerk of bouwwerk. Soms ontstaan vrije teksten ook vanuit fantasie.

Het schrijven van vrije teksten kent een opbouw van bij onze kleinste kleuters tot bij de allergrootsten. Bij de kleuters wordt er vertrokken vanuit een tekening en schrijft de lkr hier enkele woorden of zinnen bij vanuit het verhaal van het kind. Van zodra kinderen zelf leren schrijven, maken ze de zin of tekst zelf. Ze doorlopen de fasen van het schrijfproces. De tekst krijgt een passende illustratie en druktechnieken worden aangeleerd. Ook de computer wordt hiervoor ingezet.

Maar hierbij stopt het niet! Vrije teksten zijn niet alleen belangrijk voor het leren van schrijfvaardigheden en het leren om zich uit te drukken in geschreven tekst. Gesprekken die ontstaan vanuit deze vrije teksten zijn vaak een inspiratiebron voor nieuwe teksten, nieuw werk of leuke projecten. Vrije teksten worden ook gebruikt bij tekstverwerking. Teksten worden besproken, bepaalde spellingregels worden uitgelicht, er wordt aan de slag gegaan met een nieuw woord… .

plannetjestijd / eigen vrije creaties

Kinderen hebben een natuurlijke drang om zich uit te drukken. Plannetjestijd is dus de werktijd waarbij kinderen hun eigen plannetjes expressief vorm geven. Het is een creatietijd, een idee krijgt vorm! Ze denken na over wat ze willen tonen of maken, wat ze hiervoor nodig hebben, hoe ze aan de slag willen gaan en voeren het dan zelf uit. Ze gebruiken hiervoor technieken voor vrije expressie die ze aangeleerd kregen(beeld, muziek, tekst, wiskundige creatie, techniek, media,…). Bij onze jongste kleuters wordt er voornamelijk gewerkt rond het experimenteren met verschillende materialen en technieken. Naarmate de kinderen groter worden, kunnen ze steeds meer technieken gaan toepassen om vorm te geven aan hun werk. We starten de dag met een succeservaring en kinderen krijgen meer inzicht in hun eigen mogelijkheden. Wanneer een werkje klaar is hangen/plaatsen ze hun dit in de klasgalerij (of stellen hun werk voor in de kring). Vanuit deze galerij ontstaan nieuwe leerkansen, de leerkracht gebruikt deze input om leerdoelen te koppelen aan wat er leeft in de klas.

onderzoek

Kinderen zijn van nature nieuwsgierig en willen de wereld rondom zich verder ontdekken.

Kinderen brengen interessante voorwerpen en vragen mee naar de klas. We gaan in de kring op zoek naar de te nemen stappen. Elk onderzoek heeft 2 delen. We gaan aan de slag met onze handen en met ons hoofd. Onderzoeken is dus doen en weten! We helpen elkaar verder en leren van elkaar. De leerkracht begeleidt dit en zorgt ervoor dat de zinvolle informatie bekomen wordt. Door een goede kennis van de leerplannen zorgt de leerkracht ervoor dat alle juiste doelen zeker aan bod komen!

En dan de handen uit de mouwen en met ‘vergrootglas’ aan de slag. Wanneer een onderzoek afgerond is, wordt dit steeds voorgesteld in de kring of op het forum.

sterke instructies

Om alle leerstof aan te brengen, zijn goede instructies nodig. De leerkracht bewaakt de leerplandoelen en eindtermen bij elke activiteit! Sommige kinderen kunnen na een korte, duidelijke instructie zelfstandig aan de slag, anderen hebben nood aan een verlengde instructie of wat extra begeleiding. Er wordt gedifferentieerd naar boven, beneden en in de breedte. Weektaken worden hieraan aangepast zodat elk kind op zijn niveau kan werken aan de leerplandoelen met de begeleiding die hij of zij nodig heeft. Extra materialen of hulpmiddelen kunnen ingezet worden waar nodig.

zelfstandige werktijd

Dit is de tijd die de kinderen elke dag krijgen om zelfstandig aan hun opgelegde taken te werken. Het zijn bijvoorbeeld de rekenoefeningen die gemaakt moeten worden na een instructie of een vrije tekst waarvan de netversie geschreven dient te worden, maar ook een onderzoek dat afgewerkt moet worden of een presentatie die voorbereid moet worden. Tijdens deze werktijd wordt er gedifferentieerd en kan een verlengde instructie gegeven worden aan leerlingen die deze nodig hebben.

In de eerste graad worden kinderen hier stelselmatig op voorbereid. In het begin houdt de leerkracht de planning zelf in de hand. Naarmate het jaar vordert, krijgen de kinderen meer verantwoordelijkheid en leren ze hiervan een stukje zelf mee bepalen. De lkr geeft een aantal instructies en de kinderen kiezen daarna zelf aan welk taakje ze eerst beginnen. Ze zijn eigenaar van hun werk.

In de tweede graad worden de taken per dag opgelijst. De leerlingen plannen de taken zelf in tijdens de stille werktijd. Dit wordt in het begin goed begeleid door de leerkracht . Naarmate het jaar vordert, komen hier ook enkele weektaakjes bij.

In de derde graad staan alle taakjes voor een hele week klaar. Het gaat voornamelijk over inoefening van leerstof. Het zijn taken waarbij kinderen zelfstandig aan de slag kunnen. Wanneer er een instructie aan voorafgaat, staat dit ook vermeld op de weektaak. Ook taken zoals een vrije tekst, een onderzoek of een werkstuk kunnen deel uitmaken van de weektaak. De leerlingen plannen alle taken in en zorgen ervoor dat de taken klaar zijn op de afgesproken dag.

Kinderen worden voorbereid op een zelfstandige leer- en werkhouding. Kinderen zijn mee verantwoordelijk voor hun werk.

hoeken

Het werken in hoeken is typerend voor onze kleuterwerking. De juffen zorgen voor een gevarieerd aanbod in hoeken waaruit de kinderen zelf kunnen kiezen. Hier zijn uiteraard een aantal vaste hoeken aanwezig. De leerkracht past de hoeken aan naargelang het thema of project dat leeft in de klas. Met goede kennis van de ontwikkelingsdoelen worden deze hoeken doordacht ingevuld. Deze werking in hoeken wordt doorgetrokken naar het eerste leerjaar. De hoeken krijgen een iets andere invulling en zijn gebaseerd op de leerplandoelen.

duo-dozen

Bij duo-dozen gaan leerlingen per 2 zelfstandig aan de slag. Doelen die bijvoorbeeld niet aan bod komen vanuit de kring of plannetjestijd worden door de leerkracht verwerkt in duo-dozen. Of wanneer een bepaald onderwerp regelmatig terugkomt en leerkansen biedt, maar waar niet meteen een volledig thema of project aan gekoppeld moet worden, kan dit vorm krijgen in een nieuwe duo-doos. Ze werken zo per 2 aan een nieuw doel of herhalen bepaalde doelen.

In een duo-doos zit steeds een stappenplan of opdrachtenfiche. Er wordt duidelijk vermeld wat er van de leerlingen verwacht wordt. Alle domeinen kunnen hierin aan bod komen. Het materiaal dat nodig is, zit in de duo-doos of er wordt duidelijk vermeld waar ze bepaalde informatie kunnen vinden. Via QR codes kan er verwezen worden naar bepaalde filmpjes, er kunnen doe-opdrachten inzitten,… .

Na het afwerken van een duo-doos wordt het resultaat voorgesteld in de kring.

forum

Leren van en met elkaar! Wat kinderen leren en ontdekken in de klas, willen zij ook graag delen met de andere klassen. Projecten worden aan elkaar voorgesteld, teksten waar ze trots op zijn worden voorgelezen,… . Maar ook kunnen ze hulp vragen aan elkaar, een oproep doen.

Een forum is moment van verbondenheid en samenhorigheid. De grote kakels maken telkens een verslag van het forum.

leerlingenraad

Onze kinderen hebben inspraak op school! Wij vinden hun mening en ideetjes erg belangrijk. Elke maand komen de vertegenwoordigers uit elke klas samen. Hier worden problemen besproken en voorstellen gedaan. Dit gaat over dingen die belangrijk zijn voor de hele school. Zij brengen ideetjes van de klas naar de leerlingenraad, bespreken dit met de andere vertegenwoordigers en de juffen en brengen dan de informatie terug over aan de klas. Zo ontstond er dit schooljaar onze rustige hoek, een idee van de leerlingenraad. Op de speelplaats wordt een hoekje afgebakend voor kinderen die even willen ontprikkelen en rustig willen lezen of tekenen.

GO! freinetschool Villa Kakelbont
Dirkputstraat 428
2850 Boom
03 844 28 69
info@boompark.be

GO! scholengroep Rivierenland
Kerkstraat 3
2830 Willebroek
03 500 95 80
info@rvl.be

Huis van het GO!
Willebroekkaai 36
1000 Brussel
02 790 92 00
info@g-o.be